Theo đại tá, PGS Nguyễn Xuân Trường (Giám đốc Trung tâm Giám định ma túy, Viện Khoa học Hình sự, Bộ Công an), những năm 2000 trở về trước, ma túy sử dụng ở Việt Nam chủ yếu có nguồn gốc tự nhiên như thuốc phiện, cần sa, heroin. 

Từ đầu những năm 2000, ma túy tổng hợp (tạo ra bằng con đường tổng hợp hóa học) bắt đầu xuất hiện dưới tên gọi hồng phiến - viên nén chứa hoạt chất methamphetamine. Chất này nếu ở dạng kết tinh, tinh thể được gọi là ma túy đá. Bên cạnh hai loại này, khoảng ba năm trở lại đây, một số loại khác như "cỏ Mỹ", "muối tắm" cũng xâm nhập, tấn công giới trẻ Việt.

Hiện có 80 loại ma túy và tiền chất đang được sử dụng ở Việt Nam, trong đó ma túy tổng hợp chiếm hơn một nửa. Người sử dụng có xu hướng chuyển từ ma túy truyền thống sang ma túy tổng hợp. 

Người nghiện ma túy đá khó kiểm soát tình dục

Đại tá Trường phân tích, ma túy đá hoặc hồng phiến là chất kích thích thần kinh trung ương, hít trực tiếp vào phổi. Khi mới dùng những lần đầu, người sử dụng sẽ thấy hưng phấn, có cảm giác sung sức nhưng đó chỉ là năng lượng giả tạo do các tế bào thần kinh bị kích thích cao độ.

Khi sử dụng thời gian dài, đặc biệt là đã "chạm tới liều độc", các tế bào thần kinh sẽ bị thay đổi thành phần hóa học. Người dùng sẽ luôn phải tăng liều lượng để thỏa mãn sự hưng phấn. Cũng từ đây, nhiều tác dụng phụ cực đoan sẽ phát sinh, đặc biệt là rối loạn nhu cầu tình dục.

Ở trạng thái bình thường, một người có thể chỉ uống rượu thôi cũng làm gia tăng ham muốn tình dục, nhưng nếu sử dụng ma túy đá, sự kích thích đó còn mạnh hơn nhiều lần với năng lượng giả tạo. "Người đó có thể hoạt động tình dục suốt không biết mệt, không nhận thức được về an toàn tình dục hay sự chung thủy... song khi tỉnh lại chẳng nhớ mình đã làm những gì", ông Trường nói và cho hay ở thời điểm đó nếu không được thỏa mãn, người "ngáo đá" dễ phát sinh hành vi tấn công tình dục.

Người sử dụng nhiều ma túy đá sẽ bị tâm thần phân liệt với nhiều triệu chứng như: bồn chồn, lo lắng, sợ sệt, lúc nào cũng cảm giác thôi thúc. Thậm chí, họ luôn nghi ngờ có những người theo dõi mình, muốn hãm hại, đầu độc.

Mệt mỏi cũng là cảm giác thường trực của người nghiện ma túy đá bởi thần kinh bị kích động trong thời gian dài. Nhưng nếu người bình thường sau khi ngủ sẽ thoát khỏi trạng thái mệt mỏi thì người nghiện ma túy đá lại không thể ngủ. Họ bị rơi vào trạng thái căng thẳng, mệt mỏi, lo âu, sợ sệt. "Có những người thức mấy ngày, mấy đêm liền khiến cơ thể không thể đáp ứng được, hao kiệt sức dần đi. Khi mệt mỏi, muốn thoát khỏi tình trạng chán chường lại phải dùng đến ma túy", ông Trường nói về vòng luẩn quẩn với người nghiện.

Một trong những phản ứng phụ thường xảy ra với người dùng ma túy đá là hiện tượng ảo thính - lúc nào cũng thấy tiếng động rất lạ trong tai hoặc nghe thấy người nào đó đang nói, sai mình làm một điều gì đó. "Một người đến bệnh viện khám do nghi có con gì đó chui vào tai khiến khó chịu mỗi khi nó ngọ nguậy. Bác sĩ không tìm ra được, không đoán được bệnh cho đến khi người đó kể về việc sử dụng ma túy đá", ông Trường cho hay.

Hiện tượng khác nghiêm trọng hơn là ảo giác - lúc nào cũng ám ảnh có người muốn giết mình hay nghe thấy tiếng xui khiến làm điều ác. Từ hiện tượng này, nhiều vụ án mạng đã xảy ra.

Khó nhận biết người nghiện ma túy đá

Theo đại tá Trường, người dùng thuốc phiện, heroin khi lên cơn nghiện sẽ có những biểu hiện dễ nhận biết như: vật vã, sùi bọt mép, ngáp vặt, ngứa...

Với người nghiện ma túy đá, người khác gần như khó phát hiện được vì không có biểu hiện khác thường. Chỉ người có chuyên môn mới nhận thấy qua những biểu hiện mơ hồ. Ví dụ, người ngáo đá có thể rất hoạt ngôn, nói nhiều nhưng nghe kỹ câu chuyện của họ, bạn lại không thấy logic.

Khó cai nghiện

Ông Trường cho biết, nhiều người ngộ nhận ma túy đá là ma túy sạch, tinh khiết, không gây hại. Một phần của nhận thức lệch lạc này xuất phát từ chiêu thức quảng cáo của tội phạm rằng "hàng đá" không gây nghiện, không độc hại, là đẳng cấp. Trên thực tế, ma túy tổng hợp có khả năng gây nghiện cao hơn rất nhiều so với ma túy truyền thống. 

Người sử dụng ma túy đá nếu muốn cai nghiện phải mất thời gian rất dài, tỷ lệ thành công rất thấp bởi não bộ của họ không còn bình thường.

Trong cai nghiện ma túy tổng hợp, giai đoạn đầu chỉ cấp cứu điều trị những biểu hiện ngộ độc lâm sàng, tiếp đó mới khắc phục triệu chứng từ gốc rễ. Nhiều nước trên thế giới, người nghiện ma túy tổng hợp được điều trị cả về tâm lý để tách hẳn khỏi ký ức về ma túy.

Điều 248 Bộ Luật Hình sự 2015: Tội sản xuất trái phép chất ma túy

Nếu sản xuất 5 gam ma túy đá, người phạm tội có thể đối mặt mức án 7 năm tù. Mức hình phạt tử hình sẽ bị áp dụng nếu lượng ma túy đá từ 100 gam trở lên.

Điều 249: Tội tàng trữ trái phép chất ma túy

Người nào tàng trữ trái phép 0,1 gam đến dưới 500 g bị phạt tù 1-5 năm. Mức hình phạt cao nhất của tội này là tù chung thân nếu khối lượng ma túy tổng hợp từ 100 gam trở lên.

Điều 250: Tội vận chuyển trái phép chất ma túy

Người nào vận chuyển trái phép 0,1-5 g methamphetamine bị phạt tù 2-7 năm. Nếu lượng ma túy này từ 100 gam trở lên, người phạm tội sẽ đối mặt án tử hình.

Điều 251: Tội mua bán trái phép chất ma túy

Người nào mua bán trái phép 5-30 g methamphetamine bị phạt tù 2-7 năm. Hình phạt cao nhất là tử hình với người mua bán 100 gam trở lên.

Điều 252: Tội chiếm đoạt chất ma túy

Người nào chiếm đoạt 0,1-5 g methamphetamine dưới bất cứ hình thức nào sẽ bị phạt tù 1-5 năm. Mức hình phạt cao nhất của tội này là chung thân nếu lượng ma túy bị chiếm đoạt từ 100 gtrở lên.

Bảo Hà

Tag:methamphetamine, ma túy đá, tâm thần phân liệt, ảo giác